به نقل از «تقریب»

تکریم و رفتار محبت‌آمیز با زنان، سیره قطعی پیامبر(ص)

تاریخ انتشار: ۳ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۸۰۴۸۸

به گزارش حوزه سایر رسانه ها خبرگزاری تقریب، طبق فرمایشات قرآن کریم، پیامبر(ص) اسوه حسنه و الگو برای تمام بشریت است و زندگی و سیره آن حضرت در همه ابعاد درس‌آموز است؛ یکی  از این ابعاد اصول و معیارهای آن وجود مقدس در زمینه جنگ و دیگری در برخورد و مواجهه با زنان است. ایکنا در گفت‌وگو با ناهید طیبی، محقق، نویسنده و پژوهشگر حوزه زنان، استاد جامعة الزهراء(س) و عضو هیئت علمی دانشنامه زنان جهان اسلام، به تبیین بیشتر سیره رسول اعظم در این دو موضوع پرداخته است که در ادامه آن را می‌خوانید: 

سیره پیامبر(ص) در جنگ‌ها که دشمنان تلاش کردند شبهات زیادی در این زمینه ایجاد کنند، چگونه بود؟ 

یکی از مسائل مرتبط با رفتارهای اجتماعی پیامبر(ص) که قابل بحث و بررسی است نوع نگرش ایشان نسبت به جنگ و صلح است؛ مجموعه سخنانی در مورد سیره آن حضرت در این زمینه گزارش شده است از جمله اینکه، در جنگ خیبر، ایشان پرچم را به دست مبارک وجود مقدس امیرالمؤمنین علی(ع) سپردند و فرمودند با دشمنان جنگ نکن تا اینکه آنها آغازگر جنگ باشند و باز اگر جنگ را آغاز کردند تو کسی از آنها را نکش تا اینکه آنها شروع به کشتن بکنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سپس به آنها بگو آیا برای شهادت به یگانگی خدا آمادگی دارند و اگر آنها اعلام آمادگی کردند از جنگ با آنها دست بکش و اگر بر کفر خودشان اصرار داشتند با اصول جوانمردانه با آنان بجنگید یعنی دفاع‌کننده باشید نه آغاز کننده.

این یک اصل رفتاری در سیره پیامبر(ص) بوده است؛ یعنی هیچ وقت جنگی را شروع نمی‌کردند. در فرمایش دیگری از ایشان خطاب به امام علی(ع) داریم که به ایشان فرمودند: با هیچ کس جنگ مکن مگر اینکه او را به اسلام دعوت کنی.

ما دو قانون فقهی در اسلام داریم که یکی از آنها مقداری منسوخ شده است؛ این دو قانون شامل جوار و امان است؛ اینکه بخواهیم ببینیم اسلام، صلح‌طلب است کافی است ببینیم که چقدر به این دو قانون پایبند بوده است؛ مثلا کسی که در پناه فردی باشد حق جوار دارد و اگر کسی به خانه این فرد پناه می‌برد کسی حق نداشت به او تجاوز کند ولو اینکه جزء اشرار هم باشد که نمونه آن در دوره امام سجاد(ع) و برای یکی از مروانیان پیش آمد.

آیات متعددی در مورد رحمت للعالمین بودن پیامبر(ص) داریم و اینکه اگر غلیظ‌القلب بودند مردم از دور ایشان پراکنده می‌شدند. ایشان قبل از شروع جنگ خیبر به سربازانشان فرمودند که آرزو نکنید که با دشمن بجنگید بلکه از خدا عافیت بخواهید زیرا نمی‌دانید از ناحیه آنها با چه دشواری‌هایی مواجه می‌شوید؛ این مطلب هم در سنن دارمی هم در مصنف عبدالرزاق و کتاب شریف کافی  نقل شده است.

کافی و کتب مغازی نقل کرده‌اند که در جنگ موته وقتی حضرت خواستند سپاه را به مرزهای روم اعزام کنند منشوری جنگی صادر فرموده و فرمودند با کسی بجنگید که کفر می‌ورزد، خیانت نکنید، پیران فرتوت و زنان و کودکان و راهبان را نکشید و با کسی نبرد کنید که فقط و فقط کفر می‌ورزند، درختان مثمر و نخل‌ها و محصولات زراعی را از بین نبرید و نسوزانید. این سیره نشان می‌دهد حضرت با جنگ به عنوان یک اصل موافق نبودند و اگر وارد جنگی شدند دفاعی بود.

یکی از مباحث بحث‌برانگیز در جامعه کنونی ما نوع مواجهه پیامبر(ص) با زنان و مسائل آنها از جمله حجاب است و برداشت‌های مختلفی از سوی افراد اندیشمند در این زمینه شده است، تحلیل شما در این باره چیست؟

پیامبر(ص) در روایتی فرمودند: مؤمن کسی است که زنان را دوست دارد و با زنان طوری برخورد کنید که متناسب با کرامت ایشان باشد. عمر گفته است تا زمانی که پیامبر(ص) زنده بود ما جرئت نداشتیم به زنانمان نهیب بزنیم و یا سخن تندی بگوییم زیرا ممکن بود آیه نازل شود زیرا زدن زنان در آن دوره مقداری مرسوم بوده است.

پیامبر(ص) تلاش زیادی کردند تا نگاه مردم را به زنان تغییر دهند. بنده در مطالعات و تحقیقات زیادی که در این زمینه داشتم به این نتیجه رسیدم که آن حضرت همه تلاش خود را به کار گرفتند تا با زنان محبت‌آمیز رفتار کرده و ایشان را تکریم کنند.

من در کتابی که در این باره نوشته‌ام؛ «گونه‌شناسی رفتار پیامبر(ص) با زنان» یکی از فصول آن را به مواجهه ایشان با زنان خطاکار اختصاص داده‌ام؛ پیامبر(ص) تا جای ممکن به زنان خطاکار فرصت می‌دادند تا خودشان را اصلاح کنند و همه فرصت‌ها و امکان را به کار می‌گرفتند تا این زنان وضعیت خود را تغییر دهند و در  غیر این صورت برخوردهای سلبی مانند روبرگرداندن و کم توجهی داشتند.

پیامبر(ص) اگر دختر و زن بی‌حجابی را می‌دیدند بی‌تفاوت نبودند، ابتدا می‌پرسیدند آیا به سن تکلیف رسیده یا خیر و اگر جواب مثبت بود برخورد متناسب سلبی و ایجابی داشتند؛ از جمله نقل است که روزی دختری را بدون حجاب سر دیدند و عمامه مبارک را پاره کردند و بخشی از آن را به دختر دادند تا روی سرش بگذارد. روش حضرت عمدتا روش توصیه و دعاکردن در حق آنها و طلب هدایت و مغفرت الهی برای آنان است.

 ابوهریره خودش نقل کرده که تلاش زیادی کردم تا مادرم مسلمان شود ولی نشد و فحش‌های بدی هم به پیامبر(ص) می‌داد؛ من نزد پیامبر(ص) این مسئله را مطرح کردم، پیامبر(ص) فرمودند خدایا ام هریره را هدایت فرما و دستگیر او باش. از برکت دعای ایشان، بعدا تغییراتی در این زن ایجاد شد که نشانه دعای آن حضرت در حق این زن بود. یا وقتی پیامبر(ص) با ساره مغنیه که آوازه‌خوان و زناکار بود، مواجه شدند ایشان تلاش کردند تا آنها را با توصیه و رفتار خوش هدایت کنند.

پیامبر(ص) با محوریت عاطفه و محبت با مردم از جمله زنان رفتار می‌کردند، نقل شده است که یک پارچه ابریشمی زیبا برای پیامبر(ص) هدیه آوردند و ایشان آن را به دختری به نام ام خالد هدیه داد زیرا این دختر وقتی مسلمین به حبشه هجرت کردند در آنجا مسلمان شد و پیامبر(ص) او را اینگونه تکریم کردند.

ام سلمه دختری به نام زینب داشت و پیامبر(ص) او را «زنابی» یعنی زینب کوچولو خطاب می‌کردند یا برخورد ایشان با دختر ابی العاص بن ربیع هم خیلی قابل توجه بوده است. نه تنها با حضرت زهرا(س) رفتار کریمانه و توأم با احترام داشتند با دختران و زنان دیگر هم این طور رفتار می‌فرمودند.

در مورد برخورد پیامبر(ص) با پدیده بدحجابی و بی حجابی مطالب مختلفی از سوی صاحبنظران ارائه می‌شود. برخی می‌گویند پیامبر(ص) به هیچ وجه این مسئله را تحمل نکردند و برخی می‌گویند ما گزارشی درباره برخود تند با آنان نداریم دیدگاه شما چیست؟

ایشان نسبت به مقوله بدحجابی به هیچ وجه بی‌تفاوت نبودند اما هیچ برخورد تند خشونت‌آمیزی هم از ایشان سراغ نداریم. من مجموعه گزارشات سیره پیامبر(ص) در برخورد با حجاب را جمع‌آوری و در دو بخش سلبی و ایجابی دسته‌بندی کرده‌ام؛ در وجه سلبی مثلا دیدند که خانمی از روی مرکب افتاد و چون محتمل بود بخش‌هایی از بدن آن زن دیده شود حضرت روی برگرداندند یا از دختر طلحه وقتی پوششی بر سر نداشت رو برگرداندند. این نوع برخورد بالاترین تنبیه نسبت به بی حجابی است و در هیچ کجا ایشان برخورد تند و خشن نداشتند و معتقدم باید تغییر اساسی در رفتار و برنامه‌ریزی‌های ما در مواجهه با زنان ایجاد شود.

دختر برادر عایشه وارد منزل پیامبر(ص) شدند و حضرت وقتی او را دیدند، مشاهده کردند که سر او باز بود و لباس نازکی هم پوشیده بود، حضرت از اینکه او در سن تکلیف است یا خیر پرسیدند و جواب مثبت بود؛ حضرت به آن دختر اشاره کردند که شما بدنت را بپوشان و فقط بازبودن گردی صورت و دستها آزاد است. حضرت به همین مسئله اکتفا کردند. در مواردی دعا فرموده‌اند خدا زنان امت مرا رحمت کند که خود را می‌پوشانند.

در اینکه قرآن به تدریج بحث حجاب و پوشیدگی را تشریع و در هفت آیه در هفت سوره به زیبایی این مراحل را بیان کرده است، تردیدی نیست ولی من که رساله دکتری خود را در مورد حجاب و برخورد پیامبر(ص) نوشته‌ام هیچ گزارشی در بحث خشونت علیه این موارد ندیده‌ام، حضرت نهایتا از آن فرد اعراض می‌کردند. 

 الان برخی بر اینکه بحث حجاب و پوشش باید قانون محکمی داشته باشد تاکید دارند و گاهی همین باعث آسیب‌هایی چون حوادث این چند روز هم شده است، نظر شما چیست؟

ما در کنار احکام اولیه حکم ثانویه هم داریم و اگر در جایی حکومت اسلامی برپا شد، ولی فقیه می‌تواند حکم ثانویه قرار دهد و جزء قوانین مدنی هم قرار بگیرد؛ در یک حکومت اسلامی باید شمایل جامعه اسلامی وجود داشته باشد. از پیامبر(ص) نقل است که می‌فرموند سنگ قبور را منظم و مرتب در کنار هم قرار دهید و وقتی سؤال شد که او  مرده و فقط اعمالش برای او اثرگذار است فرمودند این کار نشانه نظم مسلمین و باعث جلب افراد غیر مسلمان به اسلام است. 

حجاب یک امر اجتماعی برخلاف نماز و روزه و ... است، اگر کسی نماز نخواند و یا روزه نگیرد کسی کاری به او ندارد و اگر در ملا عام روزه نخورد تأثیری هم بر دیگران ندارد ولی حجاب این طور نیست. من به عنوان فردی که تحقیقات زیادی در این مسئله داشته‌ام معتقدم پیامبر(ص) دغدغه حجاب داشتند و حجاب در عصر نبوی یک مسئله بوده و بنده در مقاله‌ای مسئله‌بودگی را اثبات کرده‌ام لذا وقتی چیزی مسئله باشد قانون هم دارد و چون جامعه آن روز بسیط بود و فضای مجازی مانند امروز نداشتیم و دشمنان هم سلطه فرهنگی نداشتند برخورد ایشان در قالب قانون خشک نبوده است. امروز هم ضمن اینکه قانون باید باشد ولی کار فرهنگی را نمی‌توان صرفا با قانون انجام داد. 

ما نمی‌توانیم یک مقوله فرهنگی را با زور نهادینه کنیم، حجاب باید از درون فرد و آگاهی او بجوشد و روشنگری در این زمینه صورت بگیرد ولی نباید آن را هم صرفا یک مقوله فردی تلقی کنیم و بگوییم اجتماعی نیست. الان فضای مجازی باعث شکستن مرزها شده و هیچ کسی نمی‌تواند تضمین بدهد اگر حجاب آزاد شود وقایعی که در هالیوود رخ داده در ایران هم تکرار نشود.

انتهای پیام/

منبع: تقریب

کلیدواژه: پیامبر اسلام حجاب زنان پیامبر ص آن حضرت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۸۰۴۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

به اسم آزادی به کام برهنگی!

  با نگاهی به سیر تاریخی ایران مشخص می‌شود، بعد از انقلاب اسلامی با رویکرد تازه‌ای که با بهره‌‌گیری از آیات قرآن و احکام اسلامی به زن شد و مقام معظم رهبری نیز از آن به‌عنوان الگوی سوم زن مسلمان یاد می‌کنند، «مسأله حجاب زنان» و به موازات آن، حضور فعال در عرصه‌های مختلف جامعه و حذف نگاه ابزاری به آنها، تبدیل به خاری در چشم دشمنان شده که بارها با استفاده از روش‌های مختلف مثل شخصی نشان دادن این موضوع و استفاده از تعابیر مختلفی چون حجاب اجباری، سعی در مقابله با آن با هدف ضربه به نظام جمهوری اسلامی و تحقق اغراض خود کرده‌اند. در گفت‌وگو با مشاور زنان و خانواده فرماندار تهران به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم. 

علت اهمیت حجاب در کشور چیست؟ 
مسأله ‌حجاب‌ یک تاریخچه عمیق و با سابقه به بلندای تمدن ایران در کشورمان دارد. حتی در کشورهای اروپایی و آمریکایی که ۱۰۰ سال پیش پوشش زن‌ها، به شکل اکنون نبود و به مرور با اجرای سیاست‌های منفعت‌طلبانه و هوس‌بازانه، تبدیل به وضع فعلی شد، بعد از انقلاب صنعتی، استفاده ابزاری و جنسی از زنان باعث تغییر و تحولاتی در پوشش زنان غرب شد و سپس تلاش کردند این سبک از پوشش زنان خود را‌ به زنان کشورهای‌ دیگر همچون کشورهای اسلامی تحمیل‌کنند. زمان رضاشاه تا حد زیادی این سیاست‌ها محقق شد اما بعد از انقلاب، با رویکرد و نگاه عمیق دینی و اسلامی امام خمینی‌(ره) و مقام معظم رهبری، الگوی جدیدی در مقابل فرهنگ غربی نسبت به زن شکل گرفت که در این نگاه، زن در عین حفظ لطافت و ظرافت زنانه خود و گرم نگهداشتن کانون خانواده و فرزندآوری، با رعایت حجاب و عفاف، هم پوشش و هم عفت رفتاری و کلامی در عرصه‌های مختلف اجتماعی حضور داشته‌باشد.  بیش از نیمی از جامعه، را زنان تشکیل می‌دهند و شاهدیم زنان با داشتن پوشش اسلامی در همه عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی، دانشگاهی و ... ‌حضور دارند و در برخی‌ عرصه‌ها در حوزه زنان متخصص به خودکفایی رسیده‌ایم. 

چرا دشمنان از دیرباز به‌ویژه در سال‌های اخیر بر مسأله بی‌حجابی زنان تأکید دارند؟
زن فطرتا موجودی انسان‌ساز، تمدن‌ساز و منشأ عطوفت و برکات الهی است. زن می‌تواند ستون یک زندگی، خانواده و جامعه باشد. آنها در تربیت انسان‌های بزرگ و نابغه، نقش مستقیم دارند. بسیاری از افراد شایسته و برجسته تربیت‌یافته زنانی هستند که خود آراسته به خلقیات حسنه و پایبندی‌های اخلاقی بوده‌اند. این امر پذیرفته شده‌ای است که زن، مأموریت و مسئولیت تربیت انسان‌ها را به‌عهده داشته و سرشار از عاطفه، محبت، هدایتگری و تمدن‌سازی است اما فرهنگ ۱۰۰‌ساله غرب تلاش می‌کند این ودیعه الهی را از او بگیرد و او را به انسانی بی‌مسئولیت و غیرمقدس تبدیل سازد. نقش اصلی‌ قدرت نرم بسیار بالاست. مسلما وقتی زن با این خصوصیات در نظام خلقت در مسیر درست و پیشرفت یک جامعه باشد، سبب سعادت جامعه می‌شود. منشأ اثر بودن زن اگر باور و پذیرفته شود در هر سمت و سویی که برود، اثر خود را می‌گذارد و باعث سعادت یا شقاوت جامعه می‌شود. رهبر معظم انقلاب در سخنان خود فرموده‌اند دشمنان از پیشرفت زنان ما عصبانی‌اند، زیرا زنان ما بعد از انقلاب با حفظ حجاب و نگهداشتن حریم خانواده و در عرصه‌های گوناگون اجتماعی و حکمرانی، حضور فعال داشتند که این موضوع برای دشمنان، غیر‌قابل تحمل است. لذا می‌کوشند به زن ایرانی القا کنند که زن با حجاب فعلی، امکان تعالی و رشد ندارد و زمانی می‌تواند به اوج قله موفقیت و رضایت برسد که عریان‌تر باشد. دشمنان خوب می‌دانند اگر بخواهند کشور را از مسیر توسعه و پیشرفت بازدارند، بهترین روش، انحراف زنان از مسیر درست الهی و فطری و تقدس‌زدا‌یی و هویت‌زدایی از زن مسلمان است.

دشمن چگونه سعی در عرفی‌سازی بی‌حجابی در جامعه‌ دارد؟
تکرار حضور مداوم و روزمره بی‌حجاب‌ها در جامعه و جنبه روانی این‌مساله که اگر هرروز دیده شود، عادی می‌شود، یکی از روش‌های دشمن برای تحقق عرفی‌سازی بی‌حجابی است. القای شبهات در بین جوانان و عدم پاسخگویی درست به آنها، زمینه را برای باورسازی دروغین فراهم می‌کند. یکی از مواردی که مطرح می‌کنند این است که چرا عدم پوشش و حجاب در کشورهای اسلامی عادی است اما در ایران نسبت به این موضوع سختگیری می‌شود؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت: جمهوری اسلامی بعد از انقلاب؛ تغییر و تحولاتی در تدوین قانون اساسی بر پایه شرع و دین پایه‌ریزی کرد؛ لذا قوانینی که وضع می‌کند نیز بر پایه شرع است. این‌طور نیست که ما از کشورهای دیگر الگوبرداری کنیم بلکه کشورهای دیگر هستند که باید مواضع خود را نسبت به حرام‌های شرعی اصلاح کنند چرا که این کشور‌ها پوسته اسلامی دارند اما خلاف اسلام عمل می‌کنند. آنها شراب‌فروشی هم دارند، آیا ما باید از آنها پیروی کنیم؟ انقلاب اسلامی کاری کرد که احکام شرع و دین خدا را در جامعه اجرا سازد لذا آنچه کشورهای به ظاهر اسلامی انجام می‌دهند، عجیب و غریب است، نه رعایت مسائل شرعی و دینی در ایران! شعار زن، زندگی، آزادی در واقع شعار اصلی حکومت اسلامی است اما  بستگی به این دارد که آزادی را چگونه تعریف و تعبیر می‌کنیم. دشمنان ما آزادی را عریانی و برهنگی تعریف می‌کنند. متأسفانه در جریان اغتشاشات نیز به صورت جنگ ترکیبی و کاملا هدفمند و سازماندهی شده، در داخل و خارج از کشور دشمنی‌ را به حد اعلای خود نسبت به زن ایرانی که مظهر قداست، حیات‌بخشی و تمدن‌سازی است، نشان دادند. لذا این شعار آن‌طور که ادعا می‌کردند زن، زندگی آزادی نبود بلکه زن، زندگی، عریانی بود. دشمنان درحالی این شعار را می‌دادند که حالا شش ماه است در فلسطین زنان را از بین می‌برند! این وقایع نشان می‌دهد که این شعارهای توخالی و دروغ، وسیله‌ای برای فریب زنان کشور ما است. زنان ما باید مراقب باشند که سرباز پیاده‌نظام دشمن نباشند. اطاعت از قوانین کشور، لازم الاجراست. قطعا مردم نسبت به بی‌حرمتی به ‌شأن زن و عادی‌سازی بی‌حجابی در کشور، واکنش نشان خواهند داد. امیدواریم با اقداماتی که فراجا اکنون با طرح نور در پیش گرفته است، اتفاقات خوبی رقم بخورد.